Bayraklı ilçesinde yer alan ve Tepekule olarak tanınan ören
yerinin, eski İzmir'in kuruluş yeri olduğu kabul görmektedir. Eski İzmir'in
kuruluş tarihi ve kurucularının kim olduğu hakkındaki bilgilerimiz bir kaç
kategoride toplanabilir. Bu söylencelerden birisi, İzmir'in ilk kurucularının
Amazonlar olduğuna ilişkindir. Bir diğeri ise, efsanevi Frigya kralı
Tantalos'un ismi etrafında gelişir. Söylencelerdeki bir başka anlatıda ise,
kentin kurucularının Lelegler olduğu dile getirilmektedir.
Bayraklı'nın Tarihçesi
Bayraklı'da yapılan kazılarda elde edilen buluntular,
İzmir'in kuruluşunun İ.Ö. 3000 yıllarına kadar indiğini açıklamakta; yapılan
araştırmalar, İzmir'in bir Aiol kenti olduğunu göstermektedir. Bir dönem Hitit
İmparatorluğu'nun nüfuz alanı içine girse de (İ.Ö. 2000-1200), Aiol kenti olma
özelliğinin İonialıların kenti ele geçirmelerine kadar sürdürdüğü
bilinmektedir. İ.Ö. 800 dolaylarında ticari faaliyetlerini İzmir Körfezi'nin
son noktasına kadar yaymak isteyen İonialılar sınırlarındaki bu Aiol kentini
ele geçirdiler. Deniz ötesi kolonileri aracılığıyla iyi işleyen bir ticaret
ağına sahip olan İonialıların İzmir'i ele geçirmeleri, kentin tarihinde hızlı
bir dönüşüme neden oldu. Kent, ticaret aracılığıyla kısa sürede zenginleşti ve
gelişti.
Kentin zenginliği komşu Lydialıları harekete geçirdi ve
İzmirlilerle savaşa girdiler. İÖ. 610-600 yıllarında Lydia orduları, kenti ele
geçirmeyi başardı. Lydialılar daha sonra kenti yıkıp tahrip ettiler. Ancak
İzmirliler kentlerini yeniden kurmayı başardılar.
Eski İzmir'in çöküşü, Anadolu'da Pers istilasının
sonuçlarındandır. Pers ordularının saldırısı sonucu, İ.Ö. 545 yılında İzmir
tahrip edildi. Bu tahribattan sonra, Bayraklı'daki yerleşim alanında bir daha
kent düzeninde bir yerleşim oluşamadı. İzmir'in bu ilk döneminden geriye kalan
en önemli miras, kentin kendisidir. Bayraklı'da bulunan ören yeri, yapılan
kazılarla her geçen gün biraz daha açığa çıkartılmaktadır. Bugüne kadar yapılan
çalışmalarda kentin ızgara planlı, (birbirini dik kesen sokaklarla örülü bir
yapıda) olduğu anlaşılmıştır.
En parlak dönemini İonlar döneminde yaşadığı ifade edilen
Bayraklı bölgesi M.Ö. 334 yıllarında Büyük İskender, M.Ö. 133 yılında ise
Romalıların hakimiyeti altına girmiştir.
M.S. VII. yy. da Arap akınlarına maruz kalan bölge 14.
asırda Aydınoğulları, daha sonra ise Osmanlı hakimiyeti altına girmiştir.
Bir çok araştırmacının görüsüne göre ilk şehir körfezin
kuzeydoğusunda bugünkü Bayraklı sırtlarında Tepe kule mevkiinde kurulmuştur.
Bir görüşe göre ise ilk yerleşimin Syplos (bugünkü Yamanlar) Daği yamaçlarında
olduğu daha sonra Tepe kule'den Turan yönüne kaydığı ileri sürülür. Yapılan
kazılarda ele geçen buluntular da Tepe kule mevkiindeki yerleşimi kanıtlamaktadır.
Syplos Dağinin kenarlarına yönelik Tantalos şehrinin yerinde bugün göze çarpan
Akropol, Tantalos Mezarı ve Tepe kule'deki arkeolojik kalıntılar yerleşim
tarihinin arkaik çağa dayandığını göstermektedir. Tantalos Mezarının diyagonal
tasları bu devrin tipik örnekleridir. Bayraklı buluntularında ortaya çıkan
evler genellikle tek odalı olup, duvarların alt kısımları tastan,üst kısımları
kerpiçten,tavanları ise ahşaptandır. Evlerin her biri rutubetten korunma ve
mülkiyet gereği olarak 60cm.mesafelerde kurulmuştur. Hemen her evde banyo
tekneleri ile zahire ve su koymaya yarayan büyük küpler bulunmuştur. Şehrin
surları üstün bir isçilik göstermektedir.
Cumhuriyet Döneminde 1920'li yıllarda 475 nüfuslu bir
mahalle olan Bayraklı o dönemlerde bir sayfiye yeri niteliğindeydi.Daha sonraları birçok sanayi tesisisin faaliyet gösterdiği
İlçemizde günümüzde özellikle bu faaliyeti gösteren işletmelerin kapanmaları ya
da nakilleri neticesinde söz konusu bölgelerin imar planında yapılan
düzenlemelerde önümüzdeki yıllarda büyük ticaret ve alışveriş merkezlerinin, sosyal
tesislerin, eğlence merkezlerinin yer alacağı İzmir'in yeni bir yüzü olacağı
değerlendirilmektedir.
Bayraklı Adı Nereden Geliyor?
Bayraklı adı hakkında
var olan söylencelerden ilki; Batı Anadolu kıyılarını kendilerine insan kaynağı
olarak seçen Türk korsanlar ile ilgilidir. O dönemde Akdeniz’e hakim olan
denizciler her yıl İzmir’e gelip, bayraklar açarak levent toplarlar. “Solumadan
can vermek, terlemeden mal kazanmak isteyen bayrağımız altına gelsin”
sözleriyle gönüllü çekmeye çalışılır. Bayraklar, günümüzdeki Bayraklı’nın
bulunduğu yerde açılmakta ve gönüllüler orada yazılmakta olduğu için yörenin
adı yıllar içinde Bayraklı olarak kalır.
İkinci söylenceye göre göre; XIX. Yüzyıl’da yöreden geçen
tüccar kervanlarını soyan ama kimsenin canını yakmadan yalnızca işlerine
yarayacak malı alan soyguncular, her soygundan sonra Tantalos’un mezarının
bulunduğu tepeciğe bayrak asmaktadır. Bu nedenle bu soygunları yapanlara da
“Bayraklı Eşkıya” adı verilir. Yörenin adı bu deyimden bozma “Bayraklı” olarak
kalır.
Üçüncü söylencede ise; Türklerin İzmir çevresine
yerleştikleri dönemde elleri bayraklı 7 Türk savaşçı günümüzdeki Laf Deresi
yakınında düşman askerleriyle çarpışır ve biri orada şehit olur. Bu nedenle o
bölgenin adı “Bayraklı” olarak anılmaya başlar.
Bazı kaynaklar buranın adının “Bayraklı” adlı aşiretten geldiğini de öne
sürmektedir. Bornova - Bayraklı - Karşıyaka yoluna 1885 yılında kavuşan
Bayraklı, tarih içinde şifalı havasıyla ün salmıştır.
Bayraklı ilçesinin Mahalleri ve Nüfus Sayıları:
| İlçe | Mahalle İsimleri | Mahalle Nüfusu | |
| 1 | Bayraklı | Manavkuyu Mah. | 32.006 |
| 2 | Bayraklı | Osmangazi Mah. | 26.793 |
| 3 | Bayraklı | Mansuroğlu Mah. | 26.095 |
| 4 | Bayraklı | Adalet Mah. | 20.416 |
| 5 | Bayraklı | Yamanlar Mah. | 17.711 |
| 6 | Bayraklı | Onur Mah. | 16.360 |
| 7 | Bayraklı | Tepekule Mah. | 15.556 |
| 8 | Bayraklı | Gümüşpala Mah. | 15.092 |
| 9 | Bayraklı | Org.Nafiz Gürman Mah. | 14.878 |
| 10 | Bayraklı | Cengizhan Mah. | 12.992 |
| 11 | Bayraklı | Postacılar Mah. | 12.778 |
| 12 | Bayraklı | Emek Mah. | 12.500 |
| 13 | Bayraklı | R.Şevket İnce Mah. | 12.264 |
| 14 | Bayraklı | Fuat Edip Baksı Mah. | 12.053 |
| 15 | Bayraklı | Soğukkuyu Mah. | 11.706 |
| 16 | Bayraklı | Çiçek Mah. | 9.948 |
| 17 | Bayraklı | Alpaslan Mah. | 8.600 |
| 18 | Bayraklı | Muhittin Erener Mah. | 8.305 |
| 19 | Bayraklı | Çay Mah. | 7.722 |
| 20 | Bayraklı | Bayraklı Mah. | 6.788 |
| 21 | Bayraklı | Körfez Mah. | 4.803 |
| 22 | Bayraklı | 75. Yıl Mah. | 3.503 |
| 23 | Bayraklı | Doğançay Mah. | 2.255 |
| 24 | Bayraklı | Turan Mah. | 400 |
Yorumlar
Yorum Gönder